Zamach stanu w Etiopii 1974 roku, klęska komunizmu i początek ery Derg

Rok 1974 przyniósł Etiopii wielkie потрясения. Chociaż była to kraina bogata w kulturę, historię i naturalne zasoby, jej społeczeństwo borykało się z głębokimi nierównościami społecznymi i politycznymi. Cesarz Haile Selassie I, który rządził Etiopią przez ponad 40 lat, stał się symbolem stagnacji i autokratycznych rządów.
Narastająca frustracja społeczeństwa w połączeniu z kryzysem gospodarczym stworzyła podatny grunt dla radykalnych zmian. 12 września 1974 roku grupa wojskowych, znana jako Derg (Radziecki Wojskowy Komitet Rządzący), dokonała zamachu stanu i obaliła cesarza Haile Selassie I.
Przyczyny Zamachu Stanu
Zamach stanu w Etiopii był wynikiem złożonego zjawiska, które obejmowało:
-
Głębokie nierówności społeczne: W Etiopii istniała ogromna przepaść między bogatą elitą a masami ludowymi żyjącymi w ubóstwie.
-
Nieudolny rząd cesarski: Rządy Haile Selassie I, choć początkowo popularne, stały się autokratyczne i korupcyjne, ignorując potrzeby społeczeństwa.
-
Kryzys gospodarczy: Etiopia doświadczała poważnych problemów ekonomicznych, takich jak susza i inflacja, które pogarszały warunki życia dla większości obywateli.
-
Wzrost nacjonalizmu: Młodzi żołnierze, którzy tworzyli Derg, byli głęboko zaniepokojeni nierównościami społecznymi i aspirowali do radykalnej zmiany politycznej.
-
Wpływ idei komunistycznych: Ideologie marksistowskie zdobywały popularność w Afryce, oferując alternatywę dla kolonialnych systemów rządzenia.
Konsekwencje Zamachu Stanu
Zamach stanu 1974 roku miał daleko idące konsekwencje dla Etiopii.
-
Obalenie monarchii: Haile Selassie I, ostatni cesarz Etiopii, został zdetronizowany i umieszczony pod ścisłą kontrolą. Zmarł w 1975 roku.
-
Wprowadzenie reżimu komunistycznego: Derg ogłosił utworzenie Socjalistycznej Republiki Etiopii i wprowadził radykalne zmiany polityczne i społeczne, takie jak kolektywizacja rolnictwa i nacjonalizacja przemysłu.
-
Wojna domowa w Erytrei: Zamach stanu przyczynił się do wybuchu wojny domowej w Erytrei, która walczyła o niepodległość od Etiopii.
-
Głód w latach 80.: Polityka Derg doprowadziła do poważnego kryzysu gospodarczego i żywnościowego, który dotknął miliony Etiopczyków.
Okres rządów Derg: Sukcesy i Porażki
Rządy Derg były burzliwe i kontrowersyjne. Chociaż wprowadzono pewne reformy społeczne, takie jak promocja edukacji i opieki zdrowotnej, reżim był również odpowiedzialny za liczne nadużycia i represje:
- Czerwony Terror: W latach 1976-1978 Derg przeprowadził brutalną kampanię terroru skierowaną przeciwko opozycjonistom, intelektualistom i przedstawicielom dawnych elit.
- Kolektywizacja rolnictwa: Polityka kolektywizacji doprowadziła do spadku produkcji rolnej i pogłębiła kryzys żywnościowy.
Upadek Derg
W 1991 roku Front Wyzwolenia Ludowego Tigraj (TPLF) pokonał Derg, kończąc 17 lat komunistycznej dyktatury w Etiopii. Po upadku Derg nastąpiła nowa era w historii Etiopii, z nową konstytucją, decentralizacją władzy i przejściem do demokracji parlamentarnej.
Zamach stanu 1974 roku pozostawił trwały ślad w etiopskiej historii. Podkreślił kruchość instytucji demokratycznych, ale także siłę ludowych aspiracji do sprawiedliwości społecznej i równości. Etiopia wciąż zmaga się z wyzwaniami związanymi ze stabilnością polityczną, rozwojem gospodarczym i jednością narodową.
Okres | Wydarzenia |
---|---|
1974 | Zamach stanu przeprowadzony przez Derg, obalenie cesarza Haile Selassie I |
1975-1977 | Czerwony Terror, brutalna kampania represji przeciwko opozycji |
1978-1984 | Kolektywizacja rolnictwa, pogłębianie kryzysu gospodarczego |
1984-1991 | Wojna domowa w Erytrei |
Sukcesy Derg | Porażki Derg |
---|---|
Uczciwość edukacji i opieki zdrowotnej | Czerwony Terror i brutalne represje |
Promowanie praw kobiet | Kolektywizacja rolnictwa i pogorszenie sytuacji gospodarczej |
Zamach stanu w Etiopii w 1974 roku to złożone wydarzenie historyczne, które wywarło głęboki wpływ na losy kraju. W jego analizie należy uwzględnić zarówno kontekst polityczny i społeczny epoki, jak również konsekwencje działań Derg. Chociaż reżim komunistyczny przyniosł pewne pozytywne zmiany, takie jak promocja edukacji i opieki zdrowotnej, był także odpowiedzialny za liczne nadużycia i represje. Zamach stanu w Etiopii stanowi ważną lekcję o kruchości instytucji demokratycznych i trudnościach transformacji społecznych.