Wojna Wietnamska; Walka o Niepodległość i Podział Świata

Wietnam w XX wieku był sceną intensywnych walk politycznych, społecznych i ideologicznych, które wywarły znaczący wpływ na globalną geopolitykę. Jednym z najważniejszych wydarzeń tego okresu była wojna wietnamska, która trwała niemal dwie dekady i pochłonęła miliony ofiar.
Konflikt ten miał złożone przyczyny, zakorzenione w historii kolonialnej Wietnamu. Po I wojnie światowej Francja utraciła kontrolę nad częścią Indochin, ale Wietnam wciąż pozostawał pod jej wpływem. W latach trzydziestych XX wieku narodziły się ruchy niepodległościowe, które domagały się wycofania Francuzów i samostanowienia narodu wietnamskiego.
Po II wojnie światowej Francja próbowała odzyskać kontrolę nad Wietnamem, co doprowadziło do wybuchu pierwszej wojny indochińskiej w 1946 roku. Viet Minh, ruch niepodległościowy na czele z Hồ Chí Minhem, prowadził zaciętą walkę przeciwko francuskim kolonizatorom.
W 1954 roku wojska wietnamskie odniosły spektakularne zwycięstwo w bitwie pod Dien Bien Phu, co doprowadziło do podpisania porozumień genewskich i zakończenia pierwszej wojny indochińskiej. Zgodnie z postanowieniami tych porozumień Wietnam został podzielony na dwa państwa: Demokratyczną Republikę Wietnamu (DRV) na północy, popieraną przez Związek Radziecki i Chiny, oraz Republikę Wietnamu (RVN) na południu, wspieraną przez Stany Zjednoczone.
Podział Wietnamu okazał się jedynie chwilowym rozwiązaniem. Różnice ideologiczne i polityczne między północnym a południowym Wietnamem prowadziły do narastających napięć i konfliktów.
Konflikt Ideologiczny:
Strona | Idea | Poparcie |
---|---|---|
Północny Wietnam (DRV) | Komunizm | Związek Radziecki, Chiny |
Południowy Wietnam (RVN) | Antykomunizm | Stany Zjednoczone |
W 1959 roku rozpoczęły się ataki partyzanckie Viet Kongu, ruchu partyzanckiego wspieranego przez DRV, na cele w RVN. Stany Zjednoczone zaczęły wysyłać coraz większe kontyngenty wojskowe do Wietnamu Południowego, aby powstrzymać ekspansję komunizmu.
Ewolucja Zaangażowania USA:
- Początek lat 60.: doradztwo wojskowe
- Środkowe lata 60.: bombardowanie DRV
- Koniec lat 60.: wysłanie ponad pół miliona żołnierzy
Wojna wietnamska stała się najbardziej intensywnym konfliktem zimnowojennym.
Walki toczyły się na terenie całego Wietnamu i sąsiednich krajów Kambodży i Laosu. Wojskowi amerykańscy napotykali na silny opór ze strony Viet Kongu, który doskonale znał teren i stosował niekonwencjonalne taktyki wojenne.
Wojna wietnamska stała się symbolem protestów antywolenowych na całym świecie. W Stanach Zjednoczonych młodzież masowo protestowała przeciwko wojnie, domagając się wycofania wojsk amerykańskich z Wietnamu.
Pod koniec lat 70. Stany Zjednoczone zaczęły wycofywać swoje wojska z Wietnamu. W 1975 roku armia północnowietnamska zdobyła Sajgon (obecnie Ho Chi Minh), kończąc wojnę wietnamską.
Następstwa:
- Zniesienie podziału Wietnamu i utworzenie Socjalistycznej Republiki Wietnamu
- Miliony ofiar śmiertelnych, zarówno wśród ludności cywilnej jak i wojskowych
- Głębokie rany w społeczeństwie wietnamskim
- Silny wpływ na geopolitykę zimnej wojny
Wojna wietnamska była jednym z najważniejszych wydarzeń XX wieku. Wpłynęła ona na politykę, gospodarkę i społeczeństwo Wietnamu i świata. Do dziś budzi kontrowersje i dyskusje.